Aleksander Małachowski

ur. 23 listopada 1924 r.
zm. 26 stycznia 2004 r.

Urodził się we Lwowie. Podczas okupacji był kurierem, łącznikiem, podchorążym, dwukrotnie więzionym przez NKWD. Został zesłany do obozu koło Stalinogorska, gdzie pracował w kopalni węgla kamiennego. Dziennikarstwo Ukończył Wydział Prawa i Wydział Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Później został usunięty z uniwersytetu, gdzie pracował jako asystent, za odmowę wstąpienia do ZMP. Przechodzi do szkolnictwa zawodowego. Po październiku 1956 założył pisma Ruchu Rad Robotniczych "Fakty". Zostaje dziennikarzem, specjalizującym się w reportażach literackich i publicystyce kulturalnej. Pracował w redakcjach "Współczesności", "Kultury", w radiu oraz telewizji. Nakręcił ponad 70 filmów dokumentalnych. W TVP był współautorem niezwykle popularnych programów publicystycznych: "Telewizja Nocą", "Rozmowy o cierpieniu", które, jak wspominał po latach, cieszyły się większą oglądalnością niż pielgrzymki Papieża. Polityka Aleksander Małachowski od 1980 roku był członkiem NSZZ Solidarność, uczestnikiem Krajowego Zjazdu "S" w Gdańsku-Oliwie. W stanie wojennym został internowany, rok później aresztowany pod zarzutem działalności konspiracyjnej. W 1989 roku zostaje posłem na Sejm i członkiem OKP. Posłował nieprzerwanie do 1997 roku, po odejściu z "Solidarności" z listy "Solidarności Pracy" (SP), 1993 przekształconej w Unię Pracy. W drugiej kadencji (1993-1997) był wicemarszałkiem Sejmu. Po przegranych przez UP wyborach w 1997 opowiedział się za zasypaniem podziałów z SLD i stworzeniem jednej partii lewicowej. Krótko sprawował też funkcję przewodniczącego Unii Pracy, zastąpiony na tym stanowisku przez Marka Pola. Regularnie publikował swe felietony w "Przeglądzie Tygodniowym", a po 2001 w "Przeglądzie". Był ostrym recenzentem rządów AWS-UW. Posłów tych formacji często nazywał "głupcami". Od roku 1998 aż do śmierci, sprawował funkcję Prezesa Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża. W 2001 roku Aleksander Małachowski wrócił do Sejmu, tym razem z list SLD-UP. Został marszałkiem-seniorem, podczas mowy otwierającej kadencję nowego sejmu przeprosił Józefa Oleksego za bezpodstawne, jego zdaniem, oskarżenia prawicy o szpiegostwo na rzecz Rosji. Pozytywnie przyjął powstanie rządu Leszka Millera, zdecydowanie wypowiadając się za jego działaniami mającymi wyprowadzić Polskę z kryzysu, choć często nie ukrywał krytycznego spojrzenia na niektóre aspekty działalności lewicy. Kontrowersyjne stało się (szczególnie wśród czytelników "Przeglądu") opowiedzenie się Małachowskiego za interwencją w Iraku, czego nie mogli mu wybaczyć zdeklarowani pacyfiści. Równie duże emocje wzbudziła wypowiedź na temat działalności opozycji demokratycznej na Białorusi, a także wyborów w Rosji. Za obie Małachowski musiał przepraszać sejmowych kolegów. Przed śmiercią przyjął sakrament pokuty.